Je hoort het regelmatig voorbij komen in de media: steeds meer mensen vallen om door stress, er zijn steeds meer mensen met een burn-out, ook onder jongeren is een toename van burn-out waarneembaar. Onlangs was nog in het nieuws dat uitval in werk door stress weer terug is op het niveau van vóór 2020. Al jarenlang nemen de stress en burn-out klachten toe en steeds weer horen en lezen we dezelfde berichten.
Hoe komt dit toch? Wat veroorzaakt al die stress?
Nou, ik kan het niet vaak genoeg benoemen: stress is niet HET grote probleem. Mensen vallen niet om door stress. Stress op zich is namelijk geen punt, dat kunnen wij mensen prima aan. Dat hebben we ook nodig, tot op zekere hoogte en in gezonde mate. Het is mijns inziens ook niet nodig dat medewerkers stressbestendiger moeten worden, wat door veel managers of HR mensen als DE oplossing wordt gezien, zo blijkt uit gesprekken die ik regelmatig voer.
Waar ligt het dan wel aan?
Nee, al dat verzuim komt niet door stress. Langdurige stress als gevolg van continue stressoren, steeds opnieuw weer een stressreactie, en nog een keer en nog een keer, en onvoldoende tijd om daarvan te herstellen. Dát is het probleem. Van chronische stress kun je wel degelijk omvallen. En dat gebeurt dan ook. Te vaak, het is een teken aan de wand. Al heel lang.
Nu kom ik met alle plezier bij bedrijven langs om trainingen te geven met daarin aandacht voor o.a. hoe stress werkt in je lijf en wat je zelf kan doen om stress goed te verwerken. Want dat laatste is wel nodig en over het algemeen weten mensen vrij weinig van hoe stress in je lichaam werkt en wat het doet. En je hebt zelf natuurlijk ook invloed op HOE je omgaat met stressoren. Dus ook daar besteed ik aandacht aan in mijn trainingen. Dus dat is allemaal zeker heel nuttig.
Echter….de oplossing is niet om medewerkers stressbestendiger te maken! Immers:
A: we zijn geen robots, maar mensen. Laten we dat niet vergeten. Ja, dat is blijkbaar nodig om onszelf aan te herinneren want onze manier van leven en werken is steeds meer on-menselijk geworden. Stress is prima, chronische stress en alles wat daaraan bijdraagt, niet. We hoeven niet te leren om beter om te gaan met al die ongezonde stressoren. We zijn human beings, not human doings. Er is meer dan enkel productiviteit, presteren, druk, druk, druk, targets, hele dagen in een kantoortuin, een hele dag naar een scherm kijken, nog meer productie en nog meer winst. Het is niet gezond. Nogmaals, uitval door chronische stress, de toename van burn-out, het is een teken aan de wand. Het is een logisch (maar vervelend) gevolg van een onnatuurlijke manier van leven en werken. Ik moet altijd denken aan de uitspraak die aan Krishnamurti toegeschreven wordt:
”It is no measure of health to be well adjusted to a profoundly sick society”.
O ja, de inzet van robots is wat mij betreft dus óók niet de oplossing (al kan het in sommige bedrijfssectoren wel helpen tot op zekere hoogte, maar zaligmakend is het allesbehalve). Ik blijf pleiten voor meer ruimte voor natuurlijkheid en menselijkheid.
B: enkel coaching en/of training voor medewerkers bieden is water naar de zee dragen. Op zich ben ik al blij wanneer dit aangeboden wordt aan het personeel (want dat is niet overal vanzelfsprekend, helaas), maar het is slechts een deel van wat nodig is. Nog steeds lijken veel managers en HR adviseurs namelijk te denken dat het probleem geheel bij de medewerkers ligt, althans zo wordt het vaak gebracht. Maar als werkgever mag je ook eens kritisch kijken naar wat er binnen de organisatie aan stressoren zijn, die zoveel stress geven en tot chronische stress (kunnen) leiden. Wat zijn er voor factoren op de werkvloer (denk aan arbeidsomstandigheden maar ook arbeidsverhoudingen) die leiden tot een onbalans in draagkracht en draaglast? En wat is er nodig om dat te veranderen? En ja, in de privé situatie hebben medewerkers ook te maken met stressoren en die stress wordt dikwijls meegenomen naar het werk, maar ook andersom. Natuurlijk hebben medewerkers een eigen verantwoordelijkheid, maar de werkgever heeft dat ook. En dus mag deze ook kijken naar het eigen gedrag: wat vraag je zoal van je medewerkers, wat geef je ze, hoeveel autonomie hebben ze, is er voldoende waardering en erkenning (o.a. in salaris maar zeker niet alleen dat), is er een prettig en veilig werkklimaat, is er sprake van heldere, open communicatie? Om maar eens wat zaken te noemen.
Willen we dat de cijfers van stress gerelateerd verzuim omlaag krijgen, dan mag hier nog veel meer aandacht aan besteed worden wat mij betreft.
Ben jij een professional die zich bezig houdt met verzuim (reductie of preventie) en wil je meer weten over wat ik kan betekenen voor zowel medewerkers als werkgevers? Neem dan contact met me op, ik vertel je graag meer.